*Veljko Savić (1830-1897) - rano je ostao bez oca i pošto se majka preudala za kragujevačkog trgovca Savu Mihailovića napustili su rodno selo Loćika kod Jagodine. Sava se brinuo o njemu i njegovom bratu, Aleksi, kao o rođenoj deci, pa su svoje prezime Dinić, po ocu Dini, promenili u Savić. Oko 1845. godine je otišao u Beograd da uči trgovački zanat. Od šegrta i kalfe ubrzo je postao dobar trgovac i posle nekoliko godina je stekao svoju samostalnu bakalsku radnju, koju je vodio sa bratom Aleksom, i kuću nedaleko od "Glavne čaršije", u zaleđu Opštine beogradske (danas Jugoslovenska kinoteka u rekonstrukciji). Iz svog dvorišta je imao izlaz na današnju ulicu 1300 kaplara...
**Lazar Savić (?-1923) - Sin trgovca Veljka Savića, koji je na svom imanju 1869. godine podigao zgradu u kojoj će biti smeštena Kuća legata, kao jednu od prvih modernih gradskih kuća na sprat. Školovao se u zemlji i inostranstvu, radio pomalo u diplomatiji. Provodio je puno vremena uživajući u mondenskim letovalištima Evrope i kartajući se po kafanama, od kojih je najviše voleo kafanu "Kod srpske krune" (danas Biblioteka grada Beograda). Poznat kao neženja, nosio je nadimak "manga Laza". Iako boem, novčano je obezbedio potomke svog strica Alekse, a svoje imanje, kuću u Knez Mihailovoj ulici i pokretnu imovinu u vrednosti od oko 3 000 000 dinara je testamentom iz 1921. godine ostavio na raspolaganje "Kraljevskoj srpskoj akademiji nauka"....
***Nedeljko Gvozdenović (1902-1988) - slikar, rođen je u Mostaru. Bez završene umetnicke škole, kao maturant, sa poznavanjem tri jezika, odlazi u Minhen 1922. godine. Upisuje se u privatnu internacionalnu školu Matisovog sledbenika Hansa Hofmana, u kojoj je u to vreme bio i Ivan Tabaković. U školi je uglavnom crtao i polako ulazio u svet slike. Od profesora H. Hofmana, koji će se, kasnije, u Americi uključiti u tok apstraktnog ekspresionizma...
Pročitaj više >
Zgrada Kuće legata se nalazi u centru Beograda, u ulici Knez Mihailovoj broj 46. Poznati beogradski trgovac Veljko Savić* je tu, na svom placu, 1869. godine izgradio jednu od prvih modernih gradskih kuća na sprat.
Njegov sin, diplomata, Lazar Savić** je zgradu ostavio testamentom "Kraljevskoj srpskoj akademiji nauka" za razvoj srpske nauke i kulture 1921. godine.
Građanska kuća u Knez Mihailovoj broj 46 je, zajedno sa zgradama broj 48 i 50, retko sačuvan jedinstveni spojeni blok zgrada, karakterističan za arhitekturu i urbanizam Beograda sedamdesetih godina XIX veka.
Sagrađene istovremeno, 1869-1870. godine, ove kuće stambeno-poslovne namene spadaju među prve podignute zgrade u novoprojektovanoj ulici po Regulacionom planu Emilijana Josimovića iz 1867. godine.
One su deo značajnog trgovačkog centra Knez Mihailove ulice i najizrazitiji dokumenti iz vremena njegovog nastajanja posle planski sprovedene Stare Varoši. Kuće su jedinstvene po arhitektonskom sadržaju, nameni i stilskoj obradi.
Oblikovane su eklektički, u tada savremenom duhu istorijskih stilova, pretežno sa elementima romantizma i neorenesanse.
U razvoju beogradske arhitekture označavaju napuštanje bondručne konstrukcije i balkanske tradicije i prihvatanje savremenih evropskih građevinskih konstrukcija i arhitektonskih stilova, kao odraz socijalnih i kulturnih promena. Njihove fasade rađene su u maniru istoricizma, sa kombinovanim elementima neorenesanse i romantizma.
Dogradnja i veća adaptacija objekta izvršena je 1911. godine.Građanska kuća u Knez Mihailovoj broj 46 je proglašena za spomenik kulture 1966. godine.
Akademik slikar Nedeljko Gvozdenović*** preneo je 1980. godine u vlasništvo gradu Beogradu svoju imovinu i 569 svojih umetničkih dela. Izmenama i dopunama Ugovora o poklonu 1981. godine određeno je da memorijalni prostor za poklon poklonodavca bude smešten u Knez Mihailovoj ulici broj 46, u Galeriji legata, u kojoj će stalno biti izložen jedan deo njegovih slika, s tim da se postavka menja.
Sama zgrada posle II svetskog rata je postala društvena imovina. Njen vlasnik je postala Republika Srbija, a korisnik opština Stari grad.
Grad je 1983. godine zaključio Ugovor sa Muzejom grada Beograda kojim mu je poverio Galeriju Gvozdenović na čuvanje, staranje i izlaganje.
Trenutno je u toku procedura da se prava korišćenja zgrade prebace na Kuću legata, i da se time ostvari želja Nedeljka Gvozdenovića da Beograd dobije Galeriju legata. Ovim će se ostvariti inicijativa Gradske uprave beogradski legati napokon dobiju specijalizovanu centralnu instituciju - Kuću koja će njima upravljati.